– Η πρωτοβουλία των Γιάννη Χαραλάμπους, Γιάννη Καψή και Γιάννη Διαμαντίδη
– Τι ειπώθηκε σήμερα στη Βουλή
– Το ιστορικό
– Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από 40 σπάνιες φωτογραφίες
– Η συγκινητική ανάρτηση του προέδρου του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. του δήμου Νέας Ιωνίας Λουκά Χριστοδούλου
– Το μήνυμα της ΠΑΕ ΑΕΚ για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας
– Την Κυριακή 3 Οκτωβρίου οι εκδηλώσεις Μνήμης από το δήμο Νέας Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας & τον Σύνδεσμο Μικρασιατών Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας
Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 και τιμάται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.
Την πρωτοβουλία είχαν τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με μικρασιατική καταγωγή, ο Γιάννης Καψής, ο Γιάννης Διαμαντίδης και ο Ιωνιώτης πρώην υπουργός και βουλευτής και πρώην Δήμαρχος Νέας Ιωνίας Γιάννης Χαραλάμπους, οι οποίοι κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου στις 12 Μαΐου 1997.
Στην εισηγητική έκθεση ανέφεραν, μεταξύ άλλων, ότι: “Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικρά Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία του στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού […] την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των κατά τακτά διαστήματα φυλετικών εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας”.
Σήμερα στη Βουλή
«Χωρίς σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και στις αρχές της καλής γειτονίας, δεν μπορεί να οικοδομηθεί σχέση εμπιστοσύνης ως προϋπόθεση ασφάλειας και ευημερίας των λαών μας», ανέφερε ο προεδρεύων της σημερινής συνεδρίασης της Ολομέλειας της Βουλής, Χαράλαμπος Αθανασίου, με αφορμή την επετειακή αναφορά του στην Ημέρα Εθνικής Μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος, η οποία ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής.
«Μετά από έναν χρόνο και συγκεκριμένα στις 22 Σεπτεμβρίου του 2022, συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη μεγαλύτερη συμφορά που υπέστη το έθνος μας στην ιστορία του», ανέφερε ο Χ. Αθανασίου και επισήμανε ότι της καταστροφής αυτής, είχε προηγηθεί η μικρασιατική εκστρατεία, που είχε ως αποτέλεσμα πάνω από είκοσι πέντε χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από ελληνικής πλευράς.
Το ιστορικό
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν ένα εκατομμύριο εξακόσιες ενενήντα τέσσερις χιλιάδες (1.694.000) Έλληνες, στη Θράκη και στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης επτακόσιες τριάντα μία χιλιάδες (731.000), στην περιοχή της Τραπεζούντας τριακόσιες πενήντα χιλιάδες (350.000) και στα ‘Αδανα εβδομήντα χιλιάδες (70.000).
«Μιλάμε για δύο εκατομμύρια οκτακόσιες σαράντα πέντε χιλιάδες (2.845.000) Έλληνες που αποτελούσαν περίπου το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά. Είχε δε καταφέρει, να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά, παρ’ ότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον. Και αυτός ο ελληνισμός υπέστη την τουρκική θηριωδία!», είπε ο αντιπρόεδρος της Βουλής, που ανέγνωσε δημοσίευμα από την εφημερίδα της εποχής «Ελεύθερον Βήμα» στο οποίο αποτυπώνεται η τραγωδία της εξόντωσης του ελληνισμού της Μικράς Ασίας:
«Κάθε παρερχομένη ημέρα γεμίζει την ατμόσφαιραν της Σμύρνης και των άλλων Μικρασιατικών πόλεων, όπου ενέσκηψεν η Κεμαλική λαίλαψ, με την αποπνικτικήν οσμήν της πτωμαΐνης των κατακρεουργουμένων Ελλήνων και Αρμενίων και τους καπνούς των πυρπολουμένων οικιών και καταστημάτων και ολόκληρων ακόμη συνοικιών.
Το Σάββατον πρωί 27 Αυγούστου ηκούσθη το απαίσιον άγγελμα “Έρχεται ο Κεμάλ!”. Περιδεείς οι κάτοικοι έσπευσαν να κρυφτούν κι εντός ολίγου ηκούσθη ο καλπασμός των πρώτων ιππέων, οι οποίοι ξιφήρεις έφτασαν εις την παραλίαν.
Οι ιππείς αυτοί ηρκέσθησαν εις το να φονεύσουν έναν χάριν γούστου! Μέχρι της Κυριακής πρωΐας ουδέν άλλον έκτροπον εσημειώθη. Αλλά την Κυριακήν πρωΐαν εξαπελύθη από την πόλιν ο συρφετός, ενσπείρων τον όλεθρον και τον πανικόν. Ήσαν τα πρώτα άτακτα στίφη Τσετών και εντοπίων Τούρκων της Σμύρνης επανερχομένων εις την πατρίδα των μετά πολύμηνον απουσίαν. Ο όχλος ούτος ήρχισε το καταστρεπτικόν του έργον από των απομεμακρυσμένων συνοικιών, έργον δηώσεως (πλιάτσικο), διαρπαγής και ατιμώσεως των παρθένων. Αι ορδαί των ατάκτων επετέθησαν πρώτον κατά των καταστημάτων, τα οποία διήρπασαν και ελεηλάτησαν. Οι Τσέται μανιώδεις, λυσσώντες, έκαιαν ό,τι δεν ηδύναντο να αρπάσουν. Και αφού εκορέσθησαν από το θέαμα της καταστροφής των αψύχων, οι άτακτοι ετράπησαν προς τους Χριστιανούς, οι οποίοι, κλεισμένοι εις τας οικίας των, επερίμεναν με αγωνίαν την ατίμωσιν και τον θάνατον».
Τον Σεπτέμβριο του 1922, η Σμύρνη γίνεται ένας σωρός καμένων ερειπίων και πτωμάτων. «Τα παράλια της Μικράς Ασίας είναι ο τόπος μαρτυρίου και εξόντωσης εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων. Μαζικές πυρπολήσεις κτιρίων και ανθρώπων, βιασμοί, εκτελέσεις, βασανιστήρια. Ο ελληνισμός της έχει πλέον αφανιστεί», ανέφερε ο κ. Αθανασίου και υπογράμμισε ότι με τη Συνθήκη της Λοζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης ξεριζώθηκε από την προαιώνια πατρίδα του. Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και Αρμένιοι χριστιανοί εξοντώθηκαν και οι υπόλοιποι ήρθαν ως πρόσφυγες, χωρίς τις περιουσίες τους, στην Ελλάδα.
«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατά καιρούς τίθεται το ερώτημα: “Μπορεί να υπάρξει ένα νέο ξεκίνημα, μια νέα αρχή μεταξύ των δύο γειτονικών λαών;”. Είναι γεγονός ότι οι λαοί θέλουν τη συμφιλίωση και τη συνύπαρξη. Όμως, οι πολιτικές ηγεσίες της γείτονος χώρας, με ελάχιστες εξαιρέσεις, βρίσκουν τρόπους να τορπιλίζουν τη συμφιλίωση. Την προσπάθησαν οχτώ χρόνια μετά το 1922, το 1930, οι Βενιζέλος και Κεμάλ με την ονομασθείσα “Ελληνοτουρκική φιλία”, η οποία όμως ήταν θνησιγενής», ανέφερε ο Χαράλαμπος Αθανασίου και πρόσθεσε:
«Χωρίς σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και στις αρχές της καλής γειτονίας δεν μπορεί να οικοδομηθεί σχέση εμπιστοσύνης ως προϋπόθεση ασφάλειας και ευημερίας των λαών μας. Και η γειτονική μας χώρα πρέπει να αντιληφθεί ότι χωρίς σεβασμό των διεθνών συμβάσεων και των αρχών που διέπουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν μπορεί να εμπνέει σεβασμό και εμπιστοσύνη, κυρίως στην ευρωπαϊκή Κοινότητα. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Βουλή των Ελλήνων με ομόφωνη απόφασή της την 24η Σεπτεμβρίου 1998, καθιέρωσε την 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος. Έτσι σήμερα τιμούμε την ημέρα αυτή, κάνοντας αναφορά στα θλιβερά γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1922, που τερμάτισαν τη μακρόχρονη ιστορική παρουσία των Ελλήνων στην Ιωνική Γη. Επιβάλλεται να αναλογιζόμαστε, χωρίς διάθεση αντιπαλότητας, τα γεγονότα, γιατί μνήμη σημαίνει σεβασμός στην ιστορική αλήθεια και στις παραδόσεις μας, σημαίνει πρόσταγμα, ώστε να απαξιώνονται στο μέλλον τέτοιες συμπεριφορές. Διότι, όπως λέει και ο Σεφέρης, “αν σβήσουμε ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνουμε ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον”».
Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από 40 σπάνιες φωτογραφίες (Πηγή: www.dinfo.gr )
Μέσα από τη συγκλονιστική αφήγηση μιας νεαρής Σμυρνιάς και με τη βοήθεια του Φωτογραφικού Αρχείου του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, αναβιώνουμε την πιο σκοτεινή σελίδα του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
«Οι γονείς μου κατοικούσαν στη Σμύρνη και ωνομάζοντο Ανδρομάχη και Κωνσταντίνος Χατζημάρκου. Ο πατέρας μου είχε ξενοδοχείο ύπνου, καφενείο και ηλεκτροκίνητο καφετριβείο “η Μόκα” στην προκυμαία της Σμύρνης. Γεννήθηκα στη Σμύρνη, στο ξενοδοχείο μας, στες 15 Μαρτίου του 1909. Επειδή οι αδελφές μου μεγάλωσαν και δεν ήθελε ο πατέρας μου να ζούμε στο ξενοδοχείο, κατοικήσαμε σ’ άλλο προάστειο, τον Κιός Τεπέ.
Το σπίτι μας ήταν μία ωραία έπαυλις σ’ ένα ύψωμα, από όπου εφαίνετο ωραία η κίνησις του κόλπου…
Η ζωή μας κυλούσε ήρεμη και ανέφελη, την ευτυχία μας δε τη μεγάλωσε ο Ελληνικός στρατός, που κατέλαβε τη Σμύρνη. Θυμούμε μάλιστα με τι λαχτάρα στες 2 Μαΐου 1919 τους υποδεχθήκαμε στο σπίτι μας, τον χορό που έδωσε ο πατέρας μου στον 1ον λόχο των ευζώνων, που ήλθε στο χωριό καθώς και τον Εθνικόν Ύμνον που για πρώτη φορά έπαιξα στο πιάνο με την αδελφούλα μου. Έτσι πέρασαν τρία χρόνια γεμάτα χαρά και ευτυχία, που βλέπαμε τη Σμύρνη μας γαλανόλευκη.
Η ευτυχία μας όμως δεν βάσταξε πολύ· και μια μέρα του 1922, στες 14 Αυγούστου , μάθαμε την οπισθοχώρησι του Ελληνικού στρατού. Στην αρχή μας φάνηκε απίστευτο, γιατί ο εγωϊσμός μας δεν μας άφινε να το πιστέψωμε.
Και όμως ένα Σάββατο… ακούστηκε ο φοβερός ερχομός των Τούρκων…»
Η Αμφιλύκη Χατζημάρκου, ήταν ένα κορίτσι που μεγάλωνε στη Σμύρνη ανέμελα και με σχετική οικονομική άνεση μέχρι την καταστροφή της πόλης το Σεπτέμβριο του 1922. Η αφήγησή της αναβιώνει μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ελληνικής ιστορίας, τη σφαγή και την πυρπόληση της Σμύρνης, που σφράγισε επί της ουσίας το θάνατο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας και την αποτυχία της υλοποίησης της Μεγάλης Ιδέας. Μικρασιατική Καταστροφή για τους Έλληνες, Αγώνας Ανεξαρτησίας (Kurtuluş Savaşı) για τους Τούρκους …
Το Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 1923 ο τουρκικός στρατός, ο ίδιος ο Μουσταφά Κεμάλ και οι άτακτοί του, μπήκαν στην Σμύρνη. Επτά μέρες πριν είχε αποχωρήσει και το τελευταίο ελληνικό στρατιωτικό τμήμα από τη Μικρά Ασία με το Μέτωπο να έχει καταρρεύσει από τις παραμονές του Δεκαπενταύγουστου.
Η ήττα του Ελληνικού στρατού και η κατάληψη της πόλης από τους κεμαλικούς βρήκε την οικογένεια της Αμφιλύκης απροετοίμαστη. Αναζήτησαν ασφάλεια «στο στόμα του λύκου», στο ξενοδοχείο της Προκυμαίας, αλλά κατάφεραν να σωθούν με τη βοήθεια ενός άλλου ξενοδόχου μουσουλμάνου, πιθανόν του Ναΐμ Μούλαβιτς, ιδιοκτήτη των «Σμύρνα Παλάς» και «Σπλέντιτ Παλάς».
Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι αντάλλασαν εξυπηρετήσεις και προστασία κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας και της ελληνικής κατοχής του 1919-1922, ως τεχνολογία επιβίωσης απέναντι στις υπερβάσεις των αρχών και τη βιαιότητα των ατάκτων ενόπλων ομάδων. Μόνο που τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο του 1922 οι παλιές ασφαλιστικές δικλείδες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς…
Φωτιά, μαχαίρι και θάλασσα
«Την Τετάρτη το βράδυ έρχεται ο Τούρκος ξενοδόχος και μας λέγει: “Όποιος μπορέσει ας σωθή· η Σμύρνη καίεται”» περιγράφει η Αμφιλύκη Χατζημάρκου στην σπάνια σήμερα έκδοση «Από τας ημέρας της Μικρασιατικής Καταστροφής, Αυτοβιογραφίαι των Προσφύγων Κοριτσιών του Οικοτροφείου του Διεθνούς Συνδέσμου Γυναικών» (Αθήνα, 1926).
«Βγήκαμε όλοι έξω και βλέπομε τη Σμύρνη να καίεται από τέσσερα μέρη και όλος ο κόσμος να φωνάζη και να μη ξεύρη που πηγαίνει. Ο πατέρας μου βλέποντας το κακό που γινότανε έξω, αποφάσισε να καούμε εκεί για να μη πέσωμε στα χέρια των θηρίων αυτών».
Ο πατέρας μου βλέποντας το κακό που γινότανε έξω, αποφάσισε να καούμε εκεί για να μη πέσωμε στα χέρια των θηρίων αυτών.
Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από 40 σπάνιες φωτογραφίες
«Η απόφασις του ήτο σταθερά. Η μητέρα μου κ’ εμείς με κλάματα τον παρακαλούσαμε να φύγωμε. Τόσο τραγικό το σύμπλεγμα αυτό φάνηκε στον Τούρκο ξενοδόχο που ήρθε και είπε στη μητέρα μας:
“Έλα πάρε τα παιδιά σου και θα σωθούμε όλοι μαζί. Έχω ατμάκατο”. Μια αχτίνα χαράς μας παρηγόρησε και αφού μας έδωσαν σκεπάσματα οθωμανικά μαζί με τη μητέρα και αδελφή του ξενοδόχου μας παρέλαβον μερικοί ωπλισμένοι Τούρκοι και μας πήγαν στην ατμάκατο.
Προχωρήσαμε λίγο και ύστερα από πολλά εμπόδια, γιατί τα πτώματα των πνιγμένων κτυπούσαν δεξιά και αριστερά στην ατμάκατο, σταθήκαμε στο μέσον του κόλπου. Μπροστά στα μάτια μας είχαμε το τραγικό θέαμα, που μας παρουσιάζει φωτιά, μαχαίρι και θάλασσα. Σ’ όλη μου τη ζωή δε θα ξεχάσω την τραγική αυτή νύχτα».
Μπροστά στα μάτια μας είχαμε το τραγικό θέαμα, που μας παρουσιάζει φωτιά, μαχαίρι και θάλασσα. Σ’ όλη μου τη ζωή δε θα ξεχάσω την τραγική αυτή νύχτα.
Η μεγάλη πυρκαγιά εκδηλώθηκε αρχικά στην αρμενική συνοικία από την ανατίναξη της Αρμενικής Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου. Με τη βοήθεια του ευνοϊκού για τους Τούρκους ανέμου (που έπνεε αντίθετα από την τουρκική συνοικία) και της βενζίνης με την οποία ράντιζαν τα σπίτια, η φωτιά κατέκαψε όλη την πόλη, εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραϊκή συνοικία.
Η φωτιά διήρκεσε από τις 13 έως τις 17 Σεπτεμβρίου του 1922 (31 Αυγούστου έως 4 Σεπτεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο). Καθώς η οικογένεια Παπαμάρκου προσπαθούσε να διαφύγει, ο πατέρας συνελήφθη. Στην αφήγησή της η Αμφιλύκη χρησιμοποιεί το παλιό ημερολόγιο αλλά και αυτές οι ημερομηνίες φαίνεται πως είναι συγκεχυμένες στο μυαλό της.
«Στες 4 το πρωΐ της 1ης Σεπτεμβρίου φθάσαμε στο Κορδελιό, προάστειο της Σμύρνης. Οι Τούρκοι για να δείχνουν δυσκίολες στους χριστιανούς, ζητούσαν διάφορα πιστοποιητικά. Ο πατέρας κατώρθωσε με τη βοήθεια ενός δικηγόρου, Τούρκου να κάνη ένα τέτοιο πιστοποιητικό, που έπρεπε να επικυρωθή από την Τουρκική κυβέρνησι, και γι αυτό πήγε στο Διοικητήριο. Αλά δυστυχώς για μας εκεί κρατήθηκε από τους Τούρκους.
Ήτανε Σαββάτο στες 15 Σεπτεμβρίου του 1922, η πιο δυστυχισμένη μέρα της ζωής μου . Αφού άδικα γυρέψαμε να τον σώσωμε και δεν μπορέσαμε, στες 15 Σεπτεμβρίου το πρωΐ φύγαμε αφήνοντας πίσω μας τον καλό μας πατέρα, περιουσία, σπίτι και την πατρίδα μας, με ένα επίτακτο Αμερικανικό που ήλθε να μας σώση».
Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από 40 σπάνιες φωτογραφίες
Πιθανόν αναφέρεται στο Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου, τελευταία μέρα που επιτρέπονταν η ελεύθερη αποχώρηση του χριστιανικού πληθυσμού από τον Τουρκικό στρατό. Φαίνεται ότι η οικογένεια εξάντλησε άδικα κάθε περιθώριο για τη σωτηρία του πατέρα…
Ξεριζωμός
Φύγαμε αφήνοντας πίσω μας τον καλό μας πατέρα, περιουσία, σπίτι και την πατρίδα μας
Ο ξεριζωμός ενός μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού, Ελλήνων και Αρμενίων, προς τη μικρασιατική ακτή, που -κατά τους υπολογισμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου- έφτανε τις 250.000, άρχισε μετά την ήττα του ελληνικού στρατού και την κατάρρευση του Μετώπου στα μέσα Αυγούστου του 1922.
Την επομένη της αναχώρησης και του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από τη Σμύρνη, οι χιλιάδες των προσφύγων Έλληνες και Αρμένιοι που κατέκλυζαν όλο το μήκος της περίφημης Προκυμαίας “Κε” μάταια περίμεναν πλέον τα επιταγμένα ελληνικά πλοία για τη μεταφορά τους στα γειτονικά ελληνικά νησιά. Μετά από παρέμβαση του Αμερικανού Προξένου G. Horton, στάλθηκαν δύο αμερικανικά αντιτορπιλικά για την εξυπηρέτηση των προσφύγων.
Οι μαρτυρίες για όσα συνέβησαν στην πόλη πριν την πλήρη εκκένωση της είναι ανατριχιαστικές. Οι Αρμένιοι και οι Έλληνες άντρες από 15 μέχρι και 45 ετών οδηγήθηκαν στα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού) που βρήκαν τραγικό θάνατο από την εξουθενωτική εργασία και τις ταλαιπωρίες.
Περίπου 160.000 άντρες δεν γύρισαν ποτέ. Όλη η Σμύρνη καλύφθηκε από τις στριγκλιές και τα ουρλιαχτά των γυναικών που βιάσθηκαν, οι Ευρωπαίοι μάρτυρες διέκριναν ακέφαλα βρέφη στους δρόμους της αρμένικης συνοικίας, ολόκληρες οικογένειες εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ ενώ από τη μανία των Τούρκων δεν γλίτωσαν ούτε οι Γαλλίδες νοσοκόμες του Ερυθρού Σταυρού και οι καθολικές αδελφές του Τάγματος του Ελέους που σφαγιάσθηκαν εν ώρα καθήκοντος.
Ο ευαγγελιστής ιερέας πατήρ Μαλτάς εκτελέσθηκε και ο πρόεδρος του Αμερικανικού Κολεγίου Αλεξ Μακ Λάχλαν υπέστη βασανιστήρια μέχρι θανάτου. Ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός έστειλε αντιπροσωπεία στον Κεμάλ Ατατούρκ ώστε να συγκαταθέσει στην εκκένωση της πόλης.
Η εκκένωση της Σμύρνης άρχισε στις 11 Σεπτεμβρίου και διήρκησε μια εβδομάδα. Κατόπιν ασφυκτικών πιέσεων ο Κεμάλ Ατατούρκ επέτρεψε σε ελληνικά και άλλα πλοία να μπουν στο λιμάνι.
Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από 40 σπάνιες φωτογραφίες
Όταν η πόλη τυλίχτηκε στις φλόγες στις 13 Σεπτεμβρίου, 19 συνολικά πλοία μπήκαν στη Σμύρνη να σώσουν τον κόσμο.
Συνολικά 300.000 πρόσφυγες πέρασαν στην Ελλάδα.
Οι εμπρησμοί κατέστρεψαν τα 3/5 της έκτασης της Σμύρνης αφήνοντας άθικτη την τουρκική συνοικία. Από τις φωτιές δεν γλίτωσαν ούτε τα πολυτελή κτίρια της πόλης, όπως το Sporting Club, τα κομψά ξενοδοχεία του Και, τα εστιατόρια και οι επαύλεις. Από τις 46 ορθόδοξες εκκλησίες σώθηκαν οι τρεις.
Τα τελευταία τραγικά δείγματα της σμυρνιώτικης φωτογραφίας
Την έκταση της καταστροφής αποτυπώνει καρέ καρέ η συλλογή φωτογραφιών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου που έχει αξιοποιηθεί από το νεοϊδρυθέν Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης σε μια προσπάθεια συγκέντρωσης και ψηφιοποίησης του σχετικού με τον ελληνισμό της Σμύρνης υλικού που βρίσκεται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και του κόσμου.
«Αυτή η σχετικά άγνωστη ιδιωτική συλλογή, που παραχωρήθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, είναι επί της ουσίας τα τελευταία τραγικά δείγματα της σμυρνιώτικης φωτογραφίας» επισημαίνει ο ιστορικός Μιχάλης Βαρλάς, υπενθυμίζοντας πως η Σμύρνη, η Νέα Υόρκη της Ανατολής όπως αποκαλείτο λόγω της ιδιαίτερης κουλτούρας της, είχε έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων της εικόνας: επαγγελματίες φωτογράφους, φωτορεπόρτερ, καλλιτέχνες, κινηματογραφιστές αλλά και απλούς ανθρώπους που ήταν εξοικειωμένοι με τη φωτογραφία και την εικονοληψία.
«Από τέτοιες συλλογές όχι μόνο ξαναζούμε την καταστροφή αλλά βλέπουμε και πως οι άνθρωποι αποτύπωναν την ιστορία» τονίζει ο κύριος Βαρλάς.
Πηγή Φωτογραφιών: Φωτογραφικό Αρχείο Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες και τη βοήθεια τον Μιχάλη Βαρλά, επιμελητή και υπεύθυνο τεκμηρίωσης της έκθεσης του Ψηφιακού Μουσείου Νέας Σμύρνης, καθώς και την Νίκη Μαρκασιώτη, υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείου στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας.
(Οι φωτογραφίες ακολουθούν στο τέλος)
Σήμερα στη Νέα Ιωνία
Σήμερα, ο Πρόεδρος του Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού του Δήμου Νέας Ιωνίας, Λουκάς Χριστοδούλου, θυμάται με μία ανάρτηση στο facebook:
“14 Σεπτεμβρίου 2014. Στην Αγία Φωτεινή στη Σμύρνη, την ώρα που οι Τούρκοι πανηγυρίζουν την εκδίωξη των Ελλήνων από την Τουρκία, η μετριότητά μου με τη συμβολή του τότε Επισκόπου Κυρίλλου, μετά την εορτή του Σταυρού, πραγματοποιούμε μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής.
7 χρόνια πριν. Στιγμές που δεν ξεχνιούνται ποτέ. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ!”
ΑΕΚ: Γεννηθήκαμε μέσα από τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Ανατολής…
Η ΑΕΚ δεν ξεχνά το παρελθόν της και την καταγωγή της, ούτε και τους πρόσφυγες που την ίδρυσαν. Γι’ αυτό σήμερα 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα μνήμη της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, έστειλε το δικό της μήνυμα.
Αναλυτικά:
«Μία από τις πιο ματωμένες σελίδες της ελληνικής ιστορίας…
Μία τεράστια εθνική καταστροφή…
Γεννηθήκαμε μέσα από τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Ανατολής και δεν θα ξεχάσουμε ποτέ!
Θα τιμάμε αιώνια τη μνήμη των προγόνων και ιδρυτών μας!
Θα μιλάμε πάντα για τα χώματα της ένδοξης αφετηρίας μας!».
(Πηγή: www.pontosnews.gr)
Εκδηλώσεις δήμου Ν.Φιλαδέλφειας – Ν.Χαλκηδόνας & Σύνδεσμου Μικρασιατών Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας
Ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας και ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας «ΟΙ ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ» σας προσκαλούν την Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021 στις 10:00 π.μ. να παραστείτε στο ετήσιο Μνημόσυνο των Θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής που θα τελεστεί στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Φιλαδέλφειας και στις 11:00 π.μ. στην Επιμνημόσυνη Δέηση και την Κατάθεση Στεφάνων που θα πραγματοποιηθεί στο Μνημείο Μικρασιατών και Αλησμόνητων Πατρίδων .
Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ.
Η παρουσία όλων θα τιμήσει τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Πρόγραμμα:
10:00 π.μ. Ετήσιο Μνημόσυνο Θυμάτων Μικρασιατικής Καταστροφής (Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου)
11:00 π.μ. Κατάθεση Στεφάνων (Μνημείο Μικρασιατών)
Θα ακολουθήσουν ομιλίες του Δήμαρχου Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας Γιάννη Βούρου και του Προέδρου του Συνδέσμου Μικρασιατών Χρήστου Τριανταφύλλου.
Παρακαλούνται οι φορείς που επιθυμούν να συμμετέχουν στην επιμνημόσυνη δέηση με κατάθεση στεφάνων να επικοινωνήσουν με: 213 2049003 – 6937085454 για να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των εκφωνήσεων.
* Οι εκδηλώσεις και οι καταθέσεις στεφάνων θα γίνουν σύμφωνα με τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις.
