Η δυνατότητα να παρακολουθούμε την ιστορία ενός ανθρώπου μέσα από συγγραφικό φακό ασκεί μία ιδιαίτερη γοητεία. Αν αυτή τη δυνατότητα την επεκτείνουμε σε μια γειτονιά, π.χ. στην «Αυλή των θαυμάτων», η γοητεία μεγαλώνει. Αν μάλιστα αυξήσουμε το εύρος του φακού και στο οπτικό μας πεδίο περιληφθεί μια ολόκληρη πόλη, η γοητεία γίνεται μαγεία.
Σε τέτοια μαγευτική κατάσταση μας οδηγεί το βιβλίο της Βούλας Αραμπατζόγλου Τουζοπούλου, «Ανατολή εξ Ανατολών», καθώς απλώνει μπροστά στα μάτια μας τη ζωή σε μια πόλη, τη Νέα Ιωνία, που κτίσθηκε από το μηδέν ειδικά για να δεχθεί ξεριζωμένους.
Στα 15 ανεξάρτητα αλλά πολύ σχετικά μεταξύ τους κείμενα η συγγραφέας θυμάται, αναπολεί, περιγράφει, εξιστορεί ή μεταφέρει περιγραφές και αναφορές άλλων, ενώ συχνά φιλοσοφεί ή σαρκάζει τις δυσκολίες και την ανέχεια των παλαιότερων εποχών προκειμένου να τις εξορκίζει.
Οι πρωταγωνιστές ή ήρωες είναι πραγματικοί «ήρωες» με όλες τις σημασίες της λέξης. Άνθρωποι ως επί το πλείστον απλοί, καθημερινοί που οι συγκυρίες τους έριξαν στα βαθειά νερά. Άλλοι μόνο επιβίωσαν, άλλοι πέτυχαν και άλλοι μεγαλούργησαν. ‘Όλοι όμως κολύμπησαν και αντιμετώπισαν τις θύελλες με σθένος και κυρίως με αξιοπρέπεια.
Λέει η ίδια στη εισαγωγή του βιβλίου:
«Ο τίτλος του βιβλίου «Ανατολή εξ Ανατολών» σημαίνει το καινούργιο ξεκίνημα άρα την «ανατολή» ενός λαού που ήρθε από την Ανατολή δηλαδή την Μικρά Ασία.
Το γεγονός ότι γεννήθηκα και μεγάλωσα σε μία προσφυγούπολη, φτιαγμένη ειδικά για να δεχτεί τους ξεριζωμένους Μικρασιάτες, μου έδωσε το πλεονέκτημα να γνωρίσω εκ των έσω το πνεύμα, την φιλοσοφία και την νοοτροπία ενός λαού που μηδένισε το καντράν και πήρε φόρα για να ανέβει την ανηφόρα. Στην ιδιοσυγκρασία του υπήρχε το ταλαίπωρο γέρικο αλλά γερό σκαρί και η δύναμη της θέλησης και το πείσμα, για την καινούργια αρχή.
Με αυτή την ιδιοσυγκρασία ταυτίστηκαν και όσοι από την υπόλοιπη Ελλάδα ήρθαν να προστεθούν με τον ίδιο στόχο της επιβίωσης.
Σαν παρατηρητής από την δική μου περιορισμένη σε εύρος και διάρκεια σκοπιά αλλά και λίγο συμμέτοχη, προσπαθώ να αποδώσω κάποιες καταγραφές του παρελθόντος»
Και το καταφέρνει. Μέσα από τους χαρακτήρες που ουσιαστικά αναλύει, δίνει την ψυχοσύνθεση των προηγούμενων γενεών. Η περιγραφή της αρχιτεκτονικής και εσωτερικής διάρθρωσης των προσφυγικών σπιτιών στις σελίδες του βιβλίου έχει πληρότητα και σοβαρότητα μελέτης. Οι σκέψεις και τα συμπεράσματα που διατυπώνει υπό μορφή φιλοσοφικών αποφθεγμάτων σχολιάζοντας κάποια γεγονότα ή καταστάσεις δίνουν ερεθίσματα προβληματισμού. Τέλος το λεπτό χιούμορ και η σατιρική διάθεση σε πολλά σημεία του βιβλίου προδιαθέτουν ευχάριστα τον αναγνώστη και γλυκαίνουν την θλίψη που αναπόφευκτα προκαλεί η αναπόληση του παρελθόντος. Αποκορύφωση ευθυμίας προσφέρει το τελευταίο δοκίμιο όπου η συγγραφέας απαριθμεί ξεκαρδιστικές φράσεις κάποιων μικρασιατών προσφύγων που έμειναν στις μνήμες σαν ανέκδοτα, όπως π.χ. η ερώτηση που απευθύνει η μικρασιάτισα προς τον πλανόδιο μανάβη:
– « Ογλάν μανάβιος. Ομπρός ανγγούρι πόσο έκει;»
Πολύ ωραία και τα σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου ζωγραφικά έργα της ίδιας της συγγραφέως με τα οποία κοσμείται το εξώφυλλο και οι εσωτερικές σελίδες του, καθώς και οι παλιές φωτογραφίες, που συνοδεύουν και συμπληρώνουν τα κείμενα.
Με το νέο της βιβλίο η συγγραφέας δείχνει να κατέχει τον τρόπο να συναρπάζει αγγίζοντας συναισθηματικά τον αναγνώστη ενώ παράλληλα συμβάλλει στην καταγραφή λαογραφικών αλλά και κάποιων ιστορικών στοιχείων του τόπου της. Σίγουρα στο μέλλον ιστορικοί θα ανατρέξουν στις σελίδες του προκειμένου να αντλήσουν στοιχεία. Ο γνωστός λόγιος και καταξιωμένος συγγραφέας, καθηγητής Σαράντος Καργάκος σχολιάζοντας το εν λόγω βιβλίο γράφει:
«Για μένα είναι ευτυχία να διαβάζω τις σελίδες αυτού του ωραίου βιβλίου, που έχει όλη την αρχοντιά της Μ. Ασίας»
Ο ίδιος στο επόμενο βιβλίο του το συμπεριέλαβε στην βιβλιογραφία του.
Σημείωση
Όλα τα βιβλία της συγγραφέως υπάρχουν στο βιβλιοπωλείο «Παράγραφος»
που βρίσκεται στην πλατεία Σημηριώτη στη Νέα Ιωνία
δνση: Μεσολογγίου 63, τηλ. : 210 – 2795992
4 Comments