Βιβλίο Αφροδίτη Δημοπούλου : Ζοζέ Εντουάρντο Αγκουαλούζα “ Γενική θεωρία της λήθης”
Γενική θεωρία της λήθης
Ζοζέ Εντουάρντο Αγκουαλούζα
μετ.: Μαρία Μπεζεντάκου
εκδ.: Opera, 192 σελ.
ISBN: 978-618-5400-01-9
Οι πληγές της αποικιοκρατίας
Γεννημένος στο Ουάμπο της Αγκόλας από Πορτογάλους άποικους γονείς, ο Ζοζέ Εντουάρντο Αγκουαλούζα (1960) δεν διστάζει να εξετάσει τα τραύματα της πρόσφατης ιστορίας της πατρίδας του, που μετά την ανεξαρτησία της από την Πορτογαλία το 1975 θα εμπλακεί σε ένα αιματηρό εμφύλιο.
Το πρωτογενές υλικό του για το πολυβραβευμένο μυθιστόρημά του “Γενική θεωρία της λήθης” είναι τα ημερολόγια που έγραψε η Λουντοβίκα Φερνάντες Μάνο κατά τη διάρκεια του είκοσι οχτάχρονου οικειοθελούς εγκλεισμού της σε ένα διαμέρισμα στη Λουάντα. Με αφορμή τα κείμενα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά της ο συγγραφέας ιχνηλατεί την ταραχώδη περιπέτεια της πατρίδας του.
Η Λούντο (χαϊδευτικό της Λουντοβίκα) είναι μια μεσήλικη γυναίκα, αγοραφοβική και γεμάτη ανασφάλειες εξαιτίας ενός εφηβικού τραύματος.
Μεγαλωμένη στην Πορτογαλία και πάντα υπό την προστασία κάποιου μέλους της οικογένειάς της, έχει ακολουθήσει την αδερφή της Οντέτε στη Λουάντα, όταν η τελευταία παντρεύτηκε τον Ορλάντο, ένα στέλεχος μιας εταιρείας διαμαντιών.
Τις παραμονές της Ανεξαρτησίας και ενώ όλα είναι έτοιμα για την αναχώρησή τους για την πατρίδα, ο Ορλάνδο και η Οντέτε εξαφανίζονται και η Λούντο μένει μόνη της. Όταν καταφέρνει με κόπο να αποτρέψει μια εισβολή στο διαμέρισμα που μένει, αποφασίζει να προστατεύσει τον εαυτό της.
Χρησιμοποιώντας οικοδομικέ υλικά που είχε ο γαμπρός της στην ταράτσα χτίζει τον διάδρομο μπροστά από την πόρτα του διαμερίσματος και απομονώνεται από τον έξω κόσμο, τον οποίο διστακτικά παρακολουθεί από το παράθυρό της.
Και θα παραμείνει σε αυτό το διαμέρισμα σχεδόν για τρεις δεκαετίες, μέχρι που η τύχη, η μοίρα ή απλά το πέρασμα του χρόνου θα οδηγήσουν στον απεγκλωβισμό της.
Είναι σίγουρο ότι η περίληψη της ιστορίας δεν μπορεί να αποδώσει το εύρος της αφήγησης του Αγκουαλούζα. Η Λούντο, τα κείμενά της και η ιστορία της είναι η αφετηρία της εξιστόρησης παράλληλων και -συχνά- αλληλένδετων ιστοριών που κάποια στιγμή θα συναντηθούν έξω από τον γκρεμισμένο πια τοίχο της Λούντο.
Είναι η ιστορία του μισθοφόρου λοχαγού Ζερεμίας Καράσκο που ψάχνει τα διαμάντια που κρύβονται στο διαμέρισμα της Λούντο, αλλά και η ιστορία του Μάνγκο Μόντε, ενός σκληρού ανακριτή στα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας και νυν ιδιωτικού ερευνητή.
Επίσης, είναι η ιστορία του δημοσιογράφου Μπενσιμόλ που ασχολείται με υποθέσεις εξαφανισμένων προσώπων, του “Μικρού Σομπά” ενός πρώην αστέγου που μέσα σε μια στιγμή θα γίνει πλούσιος επιχειρηματίας.
Και σίγουρα, είναι και η ιστορία ενός περιστεριού με το όνομα Έρωτας, ενός πιθήκου με το όνομα Τσε Γκεβάρα και ενός σκύλου που τον φωνάζουν Φάντασμα. Αριστοτεχνικά συνδεδεμένες με την βασική υπόθεση όλες αυτές οι παράλληλες ιστορίες παρουσιάζουν την ιστορία της σύγχρονης Αγκόλας: επαναστάσεις, διώξεις, βασανιστήρια, εξαφανίσεις, αλλά και αχτίδες ελπίδας μέσα από ανθρώπους που επιμένουν να προσπαθούν, που έρχονται από την επαρχία στην πρωτεύουσα για να της ξαναδώσουν ζωή.
Η “Γενική θεωρία της λήθης” είναι ένα μυθιστόρημα για την ιστορία και τα τραύματά της στον απλό άνθρωπο, για την βία και τον αγώνα για επιβίωση, αλλά και για την ελπίδα που μπορεί να εμφανιστεί μέσα από τη στάση ενός μικρού χαμινιού ή τη μετάνοια ενός εγκληματία. Με λόγο μεστό και σε ορισμένα σημεία λυρικό, ο Αγκουαλούζα δίνει στους αναγνώστες του ένα μικρό λογοτεχνικό κόσμημα.
Δείτε τον συγγραφέα εδώ:
Μία προεπισκόπηση:
Λογοτεχνία από το Μεξικό: πιθανόν στη χώρα μας αρκετοί γνωρίζουν τον Octavio Paz και τον Carlos Fuentes, αλλά δεν νομίζω ότι οι γνώσεις μας για την λογοτεχνική παραγωγή -και μάλιστα τη σύγχρονη- αυτής της χώρας φτάνουν πέρα από αυτούς.
Μια νέα, λοιπόν, λογοτεχνική φωνή από το Μεξικό σύστησε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ο εκδοτικός οίκος Ίκαρος. Ο Vicente Alfonso (γεννημένος στο Τορεόν το 1977) είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Υπήρξε δύο φορές υπότροφος του Ιδρύματος για τα Μεξικανικά Γράμματα και το μυθιστόρημά του “Τα Λείψανα του Αγίου Λαυρεντίου” τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο Sor Juana Ines de la Cruz το 2014. Επίσης, το 2003 και το 2007 τιμήθηκε για τη δημοσιογραφική του δουλειά.
1 Comment