Οι νερατζο-λεμονιές στη Νέα Ιωνία, το “στοπ” σε άλλα πεύκα στο Ηράκλειο Αττικής & οι φοίνικες της Αθήνας

Από Χρήστος Μανωλάς – Πηγή: topontiki.gr – Όσοι περνάνε τακτικά από τη λεωφόρο Συγγρού σίγουρα θα διαπίστωσαν κάτι το διαφορετικό τις τελευταίες εβδομάδες. Στο διαχωριστικό διάζωμα από το ύψος του Πάντειου Πανεπιστημίου έως και το Φαληρικό Δέλτα κάτι έχει αλλάξει. Φυτεύθηκαν 300 φοίνικες. Ήρθαν να προστεθούν στους ψηλούς φοίνικες που ο δήμος Αθηναίων φύτευσε στην αρχή του Μεγάλου Περιπάτου στην Πανεπιστημίου.

Την ίδια στιγμή αρκετά χιλιόμετρα πιο βόρεια, στον δήμο Νέας Ιωνίας, οι κάτοικοι είδαν έκπληκτοι στις αρχές του καλοκαιριού συνεργεία του Δήμου να προχωρούν σε «μπόλιασμα»  εκατοντάδων νεραντζιών ώστε αυτές να γίνουν λεμονιές. Ενώ στο γειτονικό Νέο Ηράκλειο (σ.σ. Ηράκλειο Αττικής) τα πεύκα που έπεσαν σε μία από τις έντονες κακοκαιρίες του περασμένου χειμώνα δεν αντικαταστάθηκαν ποτέ από άλλα πεύκα. Αντίθετα στη θέση τους φυτεύθηκαν θαμνοειδή. Τελικά τι συμβαίνει με το αστικό πράσινο του λεκανοπεδίου; Υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός ή κάθε φορέας κάνει ότι θέλει; Επιλέγουμε τα σωστά είδη για τις πόλεις μας;

To topontiki.gr απευθύνθηκε στον γεωπόνο Χρήστο Κρικέλα προκειμένου να πάρει απαντήσεις. «Εάν με ρωτάτε την προσωπική μου γνώμη οι φοίνικες τόσο στην Πανεπιστημίου όσο και στη Συγγρού δεν μου αρέσουν. Και δεν μου αρέσουν γιατί δεν υπήρχαν ποτέ φοίνικες στην Αττική. Δεν ταιριάζουν ούτε με το κλίμα, ούτε με τη μορφολογία της περιοχής» λέει ο γεωπόνος. «Πώς είναι δυνατό στην Αθήνα, όπου το ιερό δέντρο είναι η ελιά, να φυτεύουν όλοι φοίνικες;» αναρωτιέται. Παρότι όπως περιγράφει ένας ιστορικός, η Αθήνα μέχρι το 1800 ήταν γνωστή για «τους φοίνικές της, τις καμήλες της και τα τζαμιά της», η ελιά είναι το παραδοσιακό δέντρο του λεκανοπεδίου εξού και ο  μεγάλος Ελαιώνας που υπήρχε κάποτε εκεί που βρίσκεται σήμερα η ομώνυμη περιοχή. Και εν πάσει περιπτώσει εάν κάποιου δεν του αρέσει η ελιά υπάρχον πολλά άλλα είδη που θα μπορούσαν να φυτευθούν στη θέση τους

Όπως εξηγεί ο κ. Κρικέλας «θα μπορούσαν να φυτευθούν πλατάνια, κουτσουπιές, ακακίες, φλαμουριές, ξυλοκερασιές, Μανώλιες, πικροδάφνες, δάφνες του Απόλλωνα. Υπάρχουν εξαιρετικά, αειθαλή, διακοσμητικά δέντρα που προσφέρουν σκιά και δροσιά, δεν χρειάζονται λίπασμα και εξειδικευμένη περιποίηση, και απόλυτα συνυφασμένα με τη φύση και την ιστορία της Αττικής» λέει.

Η Περιφέρεια Αττικής ωστόσο, που είναι υπεύθυνη για το διάζωμα της Συγγρού, αναφέρει ότι η επιλογή του συγκεκριμένου είδους φοίνικα έγινε, καθώς είναι το ενδεδειγμένο για τις ιδιαίτερες θερμές θερμοκρασίες που καταγράφονται στην περιοχή και δεν προσβάλλεται εύκολα από την ασθένεια που κατατρώει όσους φοίνικες έχουν απομείνει από παλαιότερα χρόνια.

Νεραντζιές και λεμονιές

Όσο για τις νεραντζιές που γίνονται λεμονιές στη Νέα Ιωνία ο γεωπόνος εξηγεί «ότι θα μπορούσαν να το ακολουθήσουν και άλλοι δήμοι». Οι νεραντζιές είναι συγκινητικά δέντρα. Τη δεκαετία του ’50, που όλη η Αθήνα μύριζε από τα λουλούδια τους, ήταν όμορφα, αλλά τότε τα κτίρια ήταν διώροφα και τριώροφα. τώρα, που είναι επτά και οκτώ ορόφων, η νεραντζιά δεν βοηθάει τόσο.

Και γεμάτος νεραντζιές να είναι ο δρόμος, δεν μοιάζει και πολύ πράσινος, γιατί η νεραντζιά είναι στο ύψος ενός ανθρώπου και τα κτίρια από πάνω είναι πολυώροφα, άρα θες κλίμακα πρασίνου που να είναι αντίστοιχη με την κλίμακα της πόλης.

Ο γεωπόνος συμπληρώνει ωστόσο ότι αφού «πρακτικά είναι δύσκολο να αντικατασταθούν θα μπορούσαν να γίνουν λεμονιές για να κόβει ο κόσμος και λεμόνια αντί να πέφτουν τα νεράτζια στον δρόμο και να σαπίζουν»

Πεύκο: Προφέρει απλόχερα οξυγόνο αλλά…

Το πεύκο, η χαλέπιος πεύκη, δεν είναι φυσικά δέντρο για αστικές δενδροστοιχίες, λέει ο κ. Κρικέλας. «Οι ρίζες τους μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα, μπορούν να κάνουν ζημιές στα κτίρια, είναι εύφλεκτα και αποτελούν… μαγνήτη για φωλιές τρωκτικών στις ρίζες τους. Βέβαια προσφέρουν απλόχερα οξυγόνο».

Η παρουσία του στην Αθήνα μάς θυμίζει τη συνύπαρξη του ημιαστικού και αστικού βίου έως πολύ πρόσφατα, μας θυμίζει ότι η Αθήνα αναπτύχθηκε σταδιακά εκεί όπου βρίσκονταν χέρσες εκτάσεις ή μικρά σπίτια με μποστάνια ή αρχοντικά μέσα σε περιβόλια με πεύκα και οπωροφόρα.

Να αγαπάμε τα δέντρα

Το δέντρο είναι φοβερό “μηχάνημα”, παράγει οξυγόνο και δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα χωρίς κανένα κόστος, απλώς με την ενέργεια του ήλιου, και θέλει πολλή αγάπη.

Τα φυτά, ακόμα και τα κοινόχρηστα, δεν μεγαλώνουν απλώς αλλά κάτι αισθάνονται, και θέλουν σεβασμό, όπως σέβεσαι έναν άνθρωπο ή ένα ζώο, είτε σου είναι χρήσιμο είτε όχι. Και ανταποκρίνονται, όταν τα φροντίζεις και τους δείχνεις αγάπη, λένε ο γεωπόνος.