Στις 29 Απριλίου είναι μία θλιβερή επέτειος. Τέτοιες μέρες το 2012, προεκλογική περίοδο, κάποιοι πολιτικοί έκριναν πως για μερικούς ψήφος έπρεπε να ρίξουν στην πυρά κάποιες οροθετικές γυναίκες.
Στο κέντρο της Αθήνας, σε μια επιχείρηση «σκούπα» με μαζικούς ελέγχους από την αστυνομία προσαγάγονται γυναίκες και υποβάλλονται σε βίαιους εξαναγκαστικούς ελέγχους για HIV, κατηγορούμενες ότι εκπορνεύονται γνωρίζοντας πως έχουν HIV και πως θέλουν να μεταδώσουν τον ιό στους υποτιθέμενους πελάτες τους. Διώκονται τόσο για το κακούργημα της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης όσο και γι’ αυτό της πορνείας.
Ο τότε Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος εκείνο το διάστημα εξέδωσε την Υγειονομική διάταξη 39α/2012 για τον «περιορισμό της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων». Η διάταξη αυτή, με το πρόσχημα του περιορισμού της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων αφενός καταπατούσε ανεπίτρεπτα μια σειρά από θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και αφετέρου στοχοποιούσε χρήστες ναρκωτικών, εκδιδόμενα άτομα και μετανάστες.
Με την αστυνομικού τύπου διάταξη οι φωτογραφίες και τα στοιχεία των γυναικών δημοσιοποιήθηκαν και έγιναν πρώτο θέμα στις ειδήσεις της εποχής, με τον Ανδρέα Λοβέρδο να δηλώνει τότε μεταξύ άλλων: «Το 50% της ευθύνης έχει η εκδιδόμενη γυναίκα και το άλλο 50% ο πελάτης. Έπρεπε να δημοσιοποιούνται και οι δικές τους φωτογραφίες, διότι η απροφύλακτη επαφή με εκδιδόμενες γυναίκες είναι πολύ σοβαρό ζήτημα αφενός δημόσιας υγείας αφετέρου κοινωνικής απαξίας. Πρόκειται για θέμα βαρύτατης αμέλειας, η οποία συνορεύει απόλυτα με τη γαϊδουριά». Δεν ήταν όμως μόνο ο Ανδρέας Λοβέρδος. Στην πρώτη γραμμή αυτής της αντίληψης και ο σημερινός υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοίδης.
Η περιβόητη διάταξη καταργήθηκε από την μετέπειτα υφυπουργό υγείας Φωτεινή Σκοπούλη, επανήλθε όταν ο Άδωνις Γεωργιάδης ανέλαβε τα καθήκοντα του σαν Υπουργός Υγείας και καταργήθηκε ξανά από τον τέως υπουργό Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή.
Οι γυναίκες στη συνέχεια δικαιώθηκαν και δικαστικά. Κάποιες όμως δεν είναι πλέον στη ζωή. Δεν άντεξαν την διαπόμπευση. Οι φωτογραφίες τους, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από ενέργειες πολιτικών και δικαστικών εκείνης της εποχής, έφτασαν μέχρι και στα χωριά καταγωγής τους. Η απόλυτη διαπόμπευση.
Όπως σημειώνεται σε ανάρτηση στο facebook από την «Θετική φωνή» «Πριν από εννέα χρόνια, ξεκινάει η διαπόμπευση μίας σειράς από οροθετικές γυναίκες στην Ελλάδα με τη δημοσίευση των προσωπικών τους στοιχείων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη συστηματική επίθεση στην αξιοπρέπειά τους και την ιδιωτικότητά τους. Μιλήσαμε με την Ελένη Παπακωνσταντίνου, υποψήφια διδάκτωρ στο Birkbeck, University of London που ερευνά την υπόθεση, και ζητήσαμε τις σκέψεις της για την ημέρα:
“Εννέα χρόνια μετά τη διαπόμπευση της πρώτης γυναίκας θετικής στον HIV στην Ελλάδα, με τη δημοσίευση της φωτογραφίας της και των προσωπικών της δεδομένων, αυτό το αποτρόπαιο κυνήγι μαγισσών εξακολουθεί να αποτελεί μνημείο δυστυχίας και καταπίεσης μέσα στην οικονομική κρίση που συνεχίζει να εμβαθύνει.
Για να το πούμε ξεκάθαρα, στις σχετικές αφηγήσεις, τα γυναικεία σώματα είτε μειώνονται σε γεννητικά όργανα, είτε σε οχήματα μετάδοσης και μιασματικά (και όχι ασθενείς), περιέργως ποτέ και τα δύο την ίδια στιγμή. Εδώ υπάρχει μια συνέχεια, μια επίμονη ιστορική πραγματικότητα που πρέπει να αποδομηθεί εξετάζοντας τους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες και η οροθετικότητα ενσωματώνονται σε (ή μάλλον παράγονται από) συζητήσεις σε σχέση με τη μετάδοση, την ασθένεια και την αποκειμενικότητα (abjection), οι οποίες δεν είναι περιφερειακές, αλλά ίσως κεντρικές σε αυτές τις φαντασιώσεις σχετικά με το γυναικείο ή/και οροθετικό σώμα.
Ειδικά στο πλαίσιο της σημερινής πανδημίας.”
Σας προτείνουμε να δείτε το σχετικό ντοκιμαντέρ Ruins / Ερείπια, σε σκηνοθεσία της Zoe Mavroudi, διαθέσιμο δωρεάν online εδώ“.
Με πληροφορίες από www.vice.com και www.news247.gr
